ผลกระทบจากการใช้หน้าจอมากเกินไปในเด็ก

1. ส่งผลเสียทางด้านสายตา และมีปัญหาการนอน เนื่องจากแสงสีฟ้าจากเครื่องมือสื่อสาร ส่งผลต่อการหลั่งเมลาโทนิน ทำให้นอนไม่หลับ

2. ขาดสมาธิและทักษะสื่อสาร ทำให้ไม่มีปฏิสัมพันธ์กับคนรอบข้าง

3. ส่งผลเสียต่อกล้ามเนื้อส่วนต่างๆ ทำให้กล้ามเนื้อไม่แข็งแรง และเสี่ยงโรคอ้วนในเด็ก มักเกิดอาการ เช่น ปวดคอ บ่าไหล่ แขน นิ้วล็อค

4. มีปัญหาด้านอารมณ์ เพราะไม่ค่อยเข้าสังคม อาจก่อให้เกิดอาการซึมเศร้า ก้าวร้าว หรือเลียนแบบความรุนแรง

สัญญาณที่บ่งบอกว่า “ลูกกำลังติดจอ”

• ไม่สนใจหรือเลิกทำกิจกรรมที่เคยชอบ ไม่สนใจในหนังสือ ของเล่น หรือบทสนทนา

• ไม่สนใจเรียน และกิจวัตรประจำวันอื่นๆ รวมถึงละเลยหน้าที่ความรับผิดชอบของตัวเอง

• ใช้เวลาอยู่กับหน้าจอนานๆ หลายชั่วโมงต่อวัน และมีแนวโน้มมากขึ้นเรื่อยๆ

• แสดงอาการก้าวร้าว หงุดหงิด โมโหรุนแรง และต่อต้านในหลายเรื่อง ไม่ใช่เฉพาะแค่ตอนเล่นมือถือ แต่มักจะเป็นในชีวิตประจำวันด้วย

วิธีลดการติดจออย่างค่อยเป็นค่อยไป

1.      เป็นตัวอย่างที่ดีให้กับลูก

ยิ่งเป็นเด็กช่วงปฐมวัยหรืออายุไม่เกิน 5 - 6 ปี เป็นวัยที่กำลังเรียนรู้และซึมซับสิ่งรอบข้าง คุณพ่อคุณแม่ควรเป็นต้นแบบที่ดีให้กับลูกก่อน โดยพยายามเลี่ยงการใช้มือถือ แท็บเล็ต หรืออุปกรณ์ที่มีจอต่อหน้าลูก เพราะอาจทำให้ลูกสับสนว่าทำไมถูกห้าม แล้วทำไมพ่อแม่ถึงเล่นได้

2.      กำหนดเวลาใช้อย่างชัดเจน

ระยะเวลาเหมาะสมที่เด็กจะใช้มือถือหรือแท็บเล็ต เล่นเกม ดูกิจกรรมอื่นๆ ที่ไม่ใช่การเรียนจะแบ่งตามช่วงอายุ คือ อายุ 2 - 5 ปี  ไม่ควรเกิน 1 ชั่วโมงต่อวัน วันหยุดอาจเพิ่มเวลาให้ลูกได้เล่นไม่เกิน 2 ชั่วโมง

เด็กอายุ 5 ปีขึ้นไป สามารถปรับเวลาให้มากขึ้นกว่านั้นได้ หรือไม่เกิน 2 ชั่วโมงต่อวัน และวันหยุดก็อาจเพิ่มเวลาให้ลูกเล่นได้มากขึ้นอีกหน่อย เพราะเป็นช่วงวัยที่เริ่มค้นหาตัวเอง มีการเรียนรู้ในสิ่งที่สนใจมากขึ้น

นอกจากนี้ การใช้อินเทอร์เน็ตควรให้เด็กใช้ได้เมื่ออายุมากกว่า 6 ปี และใช้ Social media ได้ตอนอายุ 13 ปีขึ้นไป

3.      สร้างกิจกรรมทดแทนที่สนุก

คุณพ่อคุณแม่สามารถชวนลูกวาดภาพ เล่านิทาน ทำอาหาร เล่นเกมกระดาน หรือออกกำลังกาย โดยใช้เวลาทำกิจกรรมร่วมกันในครอบครัวให้มากขึ้น

4.      จัดพื้นที่ใช้หน้าจอในพื้นที่เปิด

ไม่ให้ลูกใช้จอในห้องนอน ให้ใช้จอในบริเวณที่ผู้ปกครองมองเห็นได้ เช่น ห้องนั่งเล่น เพื่อช่วยดูแลเนื้อหาที่ลูกเข้าถึง

ใช้หน้าจอให้เป็น “พื้นที่เรียนรู้” อย่างมีประสิทธิภาพ

การใช้หน้าจอไม่ได้เป็นสิ่งที่ต้องหลีกเลี่ยงทั้งหมด หากใช้อย่างเหมาะสมและสามารถควบคุมการใช้งานได้ ก็สามารถช่วยส่งเสริมพัฒนาการของเด็กได้เช่นกัน คุณพ่อคุณแม่สามารถช่วยลูกได้โดย

• เลือกเนื้อหาที่ส่งเสริมพัฒนาการและมีคุณภาพตามช่วงวัย เช่น สารคดีเด็ก เกมพัฒนาทักษะ หรือแอปการเรียนรู้ที่ออกแบบมาสำหรับเด็ก

• เรียนรู้ไปพร้อมกัน แล้วพูดคุยถามตอบหลังดูจบ เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห์ให้ลูก

ในยุคที่หน้าจอเป็นส่วนหนึ่งของชีวิต การห้ามลูกจากเทคโนโลยีอย่างสุดโต่งอาจไม่ใช่ทางเลือกที่ดีที่สุด แต่ “การใช้เทคโนโลยีอย่างรู้เท่าทัน” ต่างหากที่สำคัญ