ทักษะทางสังคมในวัยเด็ก สำคัญกว่าที่คิด
ทักษะทางสังคม (Social Skills) คือความสามารถในการปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่นอย่างเหมาะสม ซึ่งรวมถึงการฟัง การพูด การเข้าใจความรู้สึกของผู้อื่น และการปรับตัวให้เข้ากับสถานการณ์ต่างๆ ได้ดี เด็กที่มีทักษะทางสังคมดี จะสามารถสร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับเพื่อน ครู และคนรอบข้าง อีกทั้งยังส่งผลต่อความมั่นใจ การเรียนรู้ และพัฒนาการด้านอื่นๆ ไปพร้อมกัน
ทักษะสำคัญที่เด็กควรเรียนรู้
การทักทายและแนะนำตัว
เด็กควรรู้จักการทักทายอย่างเหมาะสม เช่น “สวัสดีค่ะ/ครับ” และการแนะนำตัวเองเมื่อต้องเจอคนใหม่ๆ
การฟังและรอคิว
การฟังคนอื่นพูดให้จบและรอคิว เป็นพฤติกรรมที่ควรฝึกตั้งแต่เล็ก เพื่อสร้างความเคารพและความอดทน
การขอความช่วยเหลืออย่างเหมาะสม
เด็กควรรู้ว่าเมื่อใดควรขอความช่วยเหลือ และรู้วิธีพูดขออย่างสุภาพ เช่น “ช่วยหนูหน่อยค่ะ” หรือ “หนูไม่เข้าใจค่ะ ช่วยอธิบายอีกครั้งได้ไหมคะ”
การควบคุมอารมณ์
การรู้จักระงับอารมณ์เมื่อโกรธ เสียใจ หรือหงุดหงิด ช่วยให้เด็กปรับตัวได้ดีขึ้นในการอยู่ร่วมกับผู้อื่น
โดยจัดการความรู้สึกของตนเอง ควบคุมตัวเองให้นิ่งและสงบภายใต้ความเครียด และเข้าใจผลกระทบจากพฤติกรรมที่ตนเองแสดงออก
การรู้จักขอโทษและให้อภัย
เด็กที่กล้ายอมรับผิด ขอโทษเมื่อทำผิด และรู้จักให้อภัยเพื่อน จะเป็นคนที่มีมนุษยสัมพันธ์ดีในอนาคต
การทำงานเป็นกลุ่ม
การแบ่งหน้าที่ การแลกเปลี่ยนความคิดเห็น และการทำงานร่วมกัน ช่วยฝึกให้เด็กเรียนรู้การทำงานกับผู้อื่น
ผู้ปกครองมีบทบาทอย่างไร?
เป็นตัวอย่างที่ดีในชีวิตประจำวัน
เด็กเรียนรู้จากพฤติกรรมของผู้ใหญ่ หากคุณพ่อคุณแม่พูดจาไพเราะ ให้เกียรติผู้อื่น หรือช่วยเหลือผู้อื่น เด็กก็จะอยากทำตาม
สร้างโอกาสให้ลูกได้เข้าสังคม
พาไปร่วมกิจกรรมกับเพื่อนในวัยเดียวกัน เช่น เล่นสนามเด็กเล่น เข้าชั้นเรียนเสริม หรือทำกิจกรรมกลุ่ม
สอนผ่านการเล่น
เกมบทบาทสมมติ สามารถใช้ฝึกทักษะทางสังคมได้อย่างสนุกสนาน เหมือนการจำลองสถานการณ์เวลาที่เด็กต้องไปอยู่ในกลุ่มเพื่อน เนื่องจากในการเล่นหรือการทำกิจกรรม มักมีกฎกติกาของกิจกรรมนั้นๆ อยู่ นอกจากนี้ยังต้องรู้จักวิธีในการเล่นกับคนอื่นด้วย เช่น การผลัดกันเล่น การแพ้ชนะ การแบ่งปัน การเข้าใจและควบคุมอารมณ์ของตนเอง และการเลือกใช้วิธีในการแก้ปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้น
ให้คำแนะนำหลังจากเหตุการณ์ต่าง ๆ
หลังลูกทะเลาะกับเพื่อน หรือตอบโต้ใครไม่ดี ควรชวนคุย ถามความรู้สึก และให้แนวทางในการแก้ไขครั้งต่อไป
สร้างทักษะสังคมวันนี้ เพื่อความมั่นใจในอนาคต
เด็กที่มีทักษะทางสังคมที่ดีจะสามารถปรับตัวได้ดีในโรงเรียน เข้าใจผู้อื่น และมีเพื่อนที่ดีติดตัวไปตลอดชีวิต การฝึกฝนทักษะเหล่านี้จึงควรเริ่มตั้งแต่วัยเด็ก เพื่อให้เขาเติบโตอย่างมั่นคงทั้งด้านอารมณ์ ความคิด และจิตใจ
ด้วยความห่วงใย จาก Kiddy Balm